Śladem Zagłębia Ruhry - ważny apel Marszałka Województwa Śląskiego

Na specjalnym posiedzeniu Sejmik Województwa Śląskiego zaapelował do przedsiębiorstw i instytucji i współpracę w zakresie rewitalizacji zdegradowanych terenów. Cel? Maksymalne wykorzystanie środków, które wesprą rozwój gospodarczy Górnego Śląska.

„Rewitalizacja terenów zdegradowanych szansą na gospodarczy rozwój regionu” – tak brzmiał temat przewodni uroczystej sesji Sejmiku Województwa Śląskiego, która odbyła się w ramach V edycji Europejskiego Kongresu Średnich i Małych Przedsiębiorstw. Najważniejszym punktem posiedzenia było wystąpienie Wojciecha Saługi, Marszałka Województwa Śląskiego, który zwrócił się z oficjalnym się z apelem do instytucji, organizacji i środowisk społecznych o aktywne włączenie się do kompleksowych działań rewitalizacyjnych prowadzonych w regionie.

Marszałek Saługa podkreślił, że rewitalizacja jest wieloletnim procesem, w który władze, przedsiębiorcy i społeczności lokalne muszą zaangażować się wspólnie. – Każda rewitalizacja służy ludziom. Nie obszarom wsparcia, czy osobom priorytetowym, ale ludziom – mieszkańcom naszego regionu. Każde działanie w tym obszarze chcemy realizować po to, by żyło im się lepiej, wygodniej, bezpieczniej, bardziej ekologicznie – powiedział Marszałek.

W wystosowanym apelu władze przyznały, że prowadzone do tej pory działania w zakresie rewitalizacji były niewystarczające. Przede wszystkim dlatego, że współpraca władz, społeczności lokalnych i organizacji zainteresowanych uczestnictwem w tym procesie pozostawiała wiele do życzenia. Radni Sejmiku przyjęli uchwałę w sprawie apelu, który ich zdaniem ma się przyczynić do zacieśnienia tej współpracy.

Przykład z Zachodu

Dlaczego rewitalizacja jest tak istotna? Widać to na przykładzie Zagłębia Ruhry, które kilkadziesiąt lat temu przechodziło tę samą drogę, na której dziś jest Górny Śląsk. W latach 50. region przechodził kryzys związany z zamykaniem kopalń węgla kamiennego. Restrukturyzacja przemysłu nie była łatwa, a jednym z głównych problemów był brak atrakcyjnych terenów pod nowe inwestycje. Z tego powodu przedsiębiorcy nie postrzegali Zagłębia Ruhry jako dobrego miejsca do ulokowania swoich interesów, kojarząc go tylko z przemysłem ciężkim.

Ratunkiem dla regionu okazała się rekultywacja zdegradowanych terenów przemysłowych. W tym celu tamtejsze władze utworzyły agencje rozwoju regionu – zajmowały się one kupnem oraz rewitalizacją tych obszarów, a następnie przekazywały je jednostkom administracji lokalnej. Działania te znacznie przyczyniły się do zmiany wizerunku i struktury zatrudnienia Zagłębia Ruhry, które przekształciło się w region o profilu usługowym. Lokalne władze i przedsiębiorcy nie uniknęli błędów. Ale choć region w Nadrenii Północnej-Westfalii wciąż boryka się z bezrobociem i emigracją, to ma dziś ma zupełnie inne oblicze, niż kilkadziesiąt lat temu.

Wykorzystać potencjał

Skuteczność prac nad rozwojem w dużej mierze zależy od poziomu współpracy lokalnych władz i przedsiębiorców. Ale jak pokazuje praktyka, właśnie w tym zakresie występują największe problemy. Świadczą o tym liczby: ponad 2/3 samorządów planuje rozwój lokalnej gospodarki bez pytania o zdanie przedsiębiorców. Przyczyną jest często spotykana wzajemna niechęć obu stron, ale także brak współpracy między firmami – większość z nich występuje ze swoimi postulatami samotnie, a opinia reprezentowana przez co najwyżej kilka podmiotów jest słabo słyszalna.

Górny Śląsk ma coraz mniej czasu, żeby rozwiązać te problemy i wdrożyć skuteczną strategię rewitalizacji. Stąd apel Marszałka wydaje się jak najbardziej słuszny. Wzorem nadreńskich agencji rozwoju, rolę regionalnego operatora w regionie mogłaby pełnić spółka Haldex, która od lat prowadzi w tym zakresie działania informacyjne i propagujące. Takie rozwiązanie pozwoliłoby na tańsze przekwalifikowanie terenów zdegradowanych, ekonomiczne wykorzystanie materiałów z recyklingu oraz stworzenie nowych miejsc pracy. Spółka Haldex posiada wieloletnie doświadczenie, bogate zaplecze infrastrukturalne, a w dodatku od lat współpracuje z Głównym Instytutem Górnictwa i jednostkami naukowymi, dzięki czemu może prowadzić działania na szerszą skalę.

Śląsk silny niech pozostanie

Wciąż jest jednym z najsilniejszych gospodarczo regionów w Polsce, o czym świadczy wysoki udział województwa w tworzeniu produktu krajowego brutto (12,5%, większy ma tylko województwo mazowieckie – 21,9%). Jednocześnie jest jednak niechlubnym liderem pod względem powierzchni terenów zdegradowanych. Nadanie im nowej funkcji i rewitalizacja przestrzeni miast jest poważnym wyzwaniem, ale także dużą szansą na rozwój gospodarczy i zmianę wizerunku regionu.

W perspektywie finansowej Unii Europejskiej na lata 2014-2020 województwo śląskie ma do wykorzystania blisko 266 milionów euro. Z tej kwoty aż 130 mln zarezerwowane jest na rewitalizacje budynków z obszarów zdegradowanych.